En 1990 las comunidades del Alto Napo fueron las pioneras en impulsar una primera experiencia de turismo comunitario.

Fue el olvido del Estado hacia esas comunidades, la necesidad de buscar formas de subsistir lo que motivó a pensar en esta iniciativa que fue liderada por el joven Tarquino Tapuy. Una iniciativa que se replicó en la Sierra y posteriormente la Costa.

En la actualidad y debido a las múltiples dificultades que establecen las normativas del Ministerio de Turismo, están organizados en la Federación Plurinacional de Turismo Comunitario (Feptce).

El turismo comunitario, a pesar de estas dificultades, se ha convertido en una importante actividad de ingresos para la comunidad, además contribuye a recuperar la memoria local, la memoria histórica, cultural del pueblo; ha motivado a que se activen iniciativas de servicio dentro de la comunidad; ha generado procesos interculturales con los turistas que hacen uso de este servicio; su población ha tomado más conciencia de la importancia del territorio y de los recursos que existen en ella, entre otros aprendizajes.

Hoy, afectadas por la pandemia, las comunidades que impulsan el turismo comunitario, como la comunidad de Santa Bárbara (cantón Cotacachi), no se dan por vencidas y están desarrollando algunas iniciativas para optimizar los espacios de la comunidad y la calidad de servicios para las personas que hagan uso del turismo comunitario.

Una de esas actividades será el taller ‘Arte con naturaleza: territorio, identidad y sustentabilidad’, una iniciativa que tiene como objetivo “hacer del espacio de la comunidad una obra de arte”.

Ayllu ruraykunamanta

Mama Llaktamanta pushakkuna mana yanapaymantallatak kay turismo comunitarioka, wiñarkami, kay wiñarika Alto Napomanta ayllu llaktakunami ñawpaman apankapak kallarirka, kay yuyaytaka, Tarquino Tapuy mashimi, ñawpaman apankapak kallarirkami. Kaypi wiñarishka kipa, kunuk llaktakunapipash wiñarishkami. Kay rurayka mana hawalla kashkachu, kay Ministerio de Turismo, wakin llakikunata churashpa shamushkami, chaymayta kunanka Federación Plurinacional de Turismo Comunitario Feptcemi tiyan.

Kay rurayta ñawpaman apakuymanta, runa llaktakunapika, wakin ruraykunami wiñarishka, shina: ñawpamanta kawsaykunata kawsachirishka; shamukkunawan pakta kaymanta, ishkantikmantallatak yachakushpa katishkakunami; shinallatak, runa shimita, allpata, pachamamatapash ashtawan wakichinata yachachishkami.

Kay pachakunapi kay millay unkuyta charinchimi, shinapash turismo comunitario rurak mashikunaka, ñawpaman katinakunmi, shina kaymanta Santa Bárbara ayllu llaktapika llaktata allichinkapak kallarishka, shinallatak samana wasita charik mashikunawan rimarishpa, chay ukukunatapash allichishpa katikrinkuna.

Kay yuyayta sinchiyachinkapak, shamuk pachakunapi shuk tantanakuyta rurakrin, kay tantanakuyka, katik shutitami charin: taller de “Arte con naturaleza: territorio, identidad y sustentabilidad”. (O)